Francuska ambasada u Prištini premestila je kamenu spomen-ploču postavljenu u znak sećanja na srpske vojnike koji su poginuli u Prvom svetskom ratu i Balkanskim ratovima na groblju u Prištini, nakon što je memorijal izazvao kontroverzu u kosovskim medijima, navodi se u zajedničkom saopštenju francuske i nemačke ambasade dostavljenom BIRN-u.
Spomen-obeležje sa natpisom “Ovde leže posmrtni ostaci srpskih vojnika palih u ratovima 1912-18” pomereno je nekoliko metara od prvobitne lokacije unutar pravoslavnog groblja.
Kako su preneli lokalni mediji, izmeštanje spomen-obeležja primećeno je u subotu tokom zajedničkog obeležavanja Dana primirja od strane francuske i nemačke ambasade u Prištini.
“Poslednjih godina, a posebno 2022, ova zajednička francusko-nemačka ceremonija bila je u senci kontroverze u pojedinim medijima na Kosovu oko prisustva stele kojom se odaje počast srpskim vojnicima koji su poginuli između 1912. i 1918. godine”, saopšteno je iz francuske i nemačke ambasade u odgovoru za BIRN.
“Ova kontroverza je bila nedostojna sećanja svih vojnika: francuskih, nemačkih i srpskih vojnika koji su poginuli u Prvom svetskom ratu, ali i 18 francuskih vojnika koji su poginuli dok su služili u KFOR-u, u zaštiti svih zajednice na Kosovu”, dodaje se u saopštenju.
Objašnjava se da je “postavljanje nove stele koja podseća na žrtvu svih francuskih vojnika na Kosovu urađeno na inicijativu Ambasade Francuske”.
“Naknadno smo pomerili stelu postavljenu u znak sećanja na srpske vojnike samo nekoliko metara, uz najveće poštovanje i nakon što smo obavestili opštinu. Nijedno telo vojnika nije pomereno. Ova stela ostaje potpuno vidljiva na istoj lokaciji, što svako može da vidi na licu mesta i na priloženoj fotografiji”, navodi se u saopštenju dve ambasade.
Na fotografijama koje su ambasadori dve zemlje objavili na društvenim mrežama vidi se da je spomen-ploča pomerena i da je na njenom mestu postavljena nova na kojoj piše “Francuskim vojnicima palim na Kosovu”.
Eparhija raško-prizrenska Srpske pravoslavne crkve izrazila je zabrinutost zbog izmeštanja spomen-obeležja.
Iz Eparhije su saopštili da “ni srpska zajednica, koja to groblje koristi, ni Eparhija Raško – prizrenska, koja se duhovno stara o pravoslavnim grobljima na Kosovu i Metohiji, nisu bili konsultovani o izmeštanju spomen ploče oslobodiocima u Prvom svetskom ratu, koji su podneli velike žrtve zajedno sa ostalim savezničkim vojnicima (snage Antante)”.
“Eparhijske pravna služba će razmotriti sve mogućnosti kako da se spomen-ploča vrati na svoje prvobitno mesto i da se srpsko groblje u Prištini dostojanstveno sačuva u budućnosti”, dodaje se u saopštenju.
Kancelarija Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju je u saopštenju ocenila da je “ukljanjanje i pomeranje” spomen-ploče “anticivilzacijski čin” i pokušaj “zatiranja svih tragova srpskog postojanja” i “brutalnog prekrajanja istorije”.
