Uz najveće državne i vojne počasti, polaganjem venaca na spomenik Topličanima palim u Prvom svetskom ratu, danas je u Prokuplju obeležana 105. godišnjica Topličkog ustanka.
Na spomenik Topličkim junacima u centru grada vence su položile delegacije Ministarstva za rad zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, delegacije Vojske Srbije, predstavnici Grada Prokuplja, Ministarstva odbrane, Ministarstva unutrašnjih poslova, Topličkog upravnog okruga, predstavnici Saveza ratnika od 1912. do 1918. godine, kao i brojna borčaka udruženja i organizacije.
Državni sekretar u Ministarstvu za rad Miodrag Kapor je rekao da mu je velika čast da na tom mestu sa građanima Prokuplja prisustvuje obeležavanju tako velikog i važnog datuma ѕa srpsku istoriju.
“Pre 105 godina Evropa i ceo svet po prvi put su saznali da u Srbiji postoje oblasti koje se zovu Toplica, Jablanica i Pusta reka, oblastii iz kojih se hrabar narod podigao na oružje jer neda svoju zemlju, svoj jezik i svoje sinove u okupatorsku, bugarsku vojsku”, rekao je Kapor.
On je podsetio da je to bio ujedno i jedini narodni ustanak u celoj porobljenoj Evropi, kao i da je imao vojno taktičku snagu koja je, za samo mesec dana koliko je trajao, naterala okupatora da povuče svoje borbene snage sa drugih ratišta, što je omogućilo brže oslobođenje Srbije.
“Preko 30.000 vojnika tada je povučeno sa Solunskog i Istočnog fronta i svih drugih ratišta i upravo to povlačenje ubrzalo je poraz okupatora”, naglasio je Kapor.
Jeziva odmazda bugarskih okupatora
On je podsetio i da je odmazda bugarskih okupatora nad civilima u Toplici bila jeziva i da je, prema austrougarskim izvorima, tada ubijeno oko 20.000 ljudi, uglavnom žena, starih i dece.
Nalazi se u samom centru grada. Na velikoj svečanosti 9. septembra 1934. godine spomenik je otkrio kralj Aleksandar Karađorđević.
Patrijarh Varnava je osveštao spomnik uz sasluženje oko stotinu sveštenika. Ovom svečanom činu, pored državnog rukovodstva i zvanicnih delegacija iz cele Jugoslavije, prisustvovalo je nekoliko desetina hiljada žitelja Toplice i okolnih krajeva, kao i autor spomenika Frano Mengelo Dinčić.
Pred spomenikom Topličkim junacima sveštenstvo crkve Sveti Prokupije služilo je parastos za sve poginule vojnike i stradale u ustanku. U umetničkom programu učestvovao je hor crkve Sveti Prokopije i glumac Srđan Živković sa “Obraćanjem komandanta Topličkog ustanka Koste Vojinovića bugarskom poručniku Genčevu”.
Svečanost je uveličao vojni orkestar Doma Vojske iz Niša kao i kadeti Vojne akademije iz Beograda.
Organizator ceremonije je bio Odbor Vlade Republike Srbije za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije, u saradnji sa Gradom Prokupljem.
