Nišlije na Trgu kralja Milana te 1941. uz uzvike „Bolje grob nego rob“ u Martovskom puču

Instalirajte iOS ili Android aplikaciju Srbija Vesti

27. mart 1941. godine u Nišu. Trg kralja Milana/Studenti i omladina; Foto: Nenad Petrović
Podelite vest

Na današnji dan, 27.marta 1941. godine dogodio se Martovski, vojni puč koji je izvela zaverenička grupa visokih oficira Jugoslovenske vojske na čelu sa brigadnim generalom vojnog vazduhoplovstva Borivojem Mirkovićem zbacivši s vlasti tročlano kraljevsko namesništvo, kneza Pavla Karađorđevića, dr Radenka Stankovića, dr Ivu Perovića, Vladu Dragiše Cvetkovića i Vlatka Mačeka, koja je dva dana ranije, 25. marta 1941. potpisala protokol u Beču o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu.

Vojni zaverenici predali su vlast maloletnom kralju Petru II Karađorđeviću i osnovali Vladu na čijem čelu se našao jedan od njih, komandant Vojnog vazduhoplovstva armijski general Dušan Simović, a za potpredsednika vlade akademik Slobodan Jovanović.

Vojni zaverenici su bili podstaknuti na puč od pojedinih domaćih antinemačkih političkih opozicionih krugova, a slanjali su se na vojna i politička obećanja Ujedinjenog Kraljevstva, koje se tada nalazilo u ratu sa Nemačkom. Podsticaj zaverenicima za ovaj puč dat je i od strane Moskve koja je time želela da odloži nemački napad na SSSR, koji se uveliko pripremao.

Čim se saznalo za puč, ulice su ispunjene masom sveta: „Beograd je izgledao kao jedna košnica pčela“. Pevane su patriotske pesme i uzvikivane parole protiv Hitlera i Musolinija. Glavne parole bile su Živeo Kralj Petar II i Dole vlada.

Ostale parole su bile Živela Jugoslavija, Živela vojska, Pakt sa Rusijom, Pakt sa Amerikom. Parole koje su uzvikivali studenti i omladina na Trgu kralja Milana bile su „bolje rat nego pakt“, „bolje grob nego rob“ ,„grobom ikad, robom nikad“.

U ranim jutarnjim časovima jedna grupa demonstranata „polupala je nemačke biroe, polomila vrata i prozore i pocepala papire koji su se unutra nalazili“. Do deset sati, gradom su zalepršale jugoslovenske, engleske, francuske i američke zastave, a nemačka zastava bila je spaljena.

Sutradan posle blagodarenja u Sabornoj crkvi, nemački poslanik Viktor fon Heren je „vređan, a gomila je pljuvala na njegov automobil“. Oko 10 sati među demonstrantima su se pojavili komunisti, nastojeći da nametnu parole o savezu sa Sovjetskim Savezom.

Tada su na tom skupu govorili Svetozar Vukmanović i Milovan Đilas a jedna zgrada na trgu Slavija bila je iskićena crvenim zastavama.

Nedugo zatim, 6. aprila 1941. godine, Hitlerove snage bombardovale su Beograd čime je Jugoslavija ušla u Drugi svetski rat.

Dragiša Cvetković, čija je vlada toga dana zbačena, rođen je u Nišu 15. januara 1893. godine, a umro u Parizu 18. februara 1969. godine. Bio je srpski i jugoslovenski pravnik i političar, poslednji premijer Kraljevine Jugoslavije pre puča i poznati gradonačelnik Niša u nekoliko mandata.′′

Tagovi

Povezane vesti:

Subscribe
Notify of
guest
0 Коментари
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x