Gospođinci kao naselje u bačkoj županiji prvi put je zabeleženo 1341. godine pod imenom “Boldogasonjfalva” (Bogorodičino Selo).
Pominje se da je ugarski kralj Albert, 1440. godine ovo naselje darovao despotu Đurđu Brankoviću od 1769. godine Gospođinci postaju graničarsko mesto u sastavu Šajkaškog bataljona do 1873. godine. Iz tih vremena ostao je šanac (jarak) koji se pruža u pravcu sever-jug kao granica Austrije i Turske. Današnje naselje Gospođinci počelo se podizati krajem 18. i početkom 19. veka. Izgrađeno je na desnoj pritoci Jegričke.
Najstarija pravoslavna crkva bila je od mekog materijala (čerpića) sa svodom od pletera. Nalazila se na južnoj obali “Male bare”, levo od ulaska u selo, gde se (1893) nalazila jedna kuća porodice Lokić. Taj hram je kao i današnji bio posvećen Sv. arhiđakonu Stefanu. Po gradnji nove crkve, stara je kao nepotrebna bila porušena. Na sadašnjem mestu Pravoslavna crkva podignuta je 1826-1828. godine – mestu gde su bile do tada kuće graničarskih zadruga Miše Mirkova, Jevte Ćurčića i Miše Pejina, kao i mlinovi Save i Marka Lokića i Jove Vasiljeva. Bilo je to u vreme kapelana gospođinačkog Jovana Stepanovog. Pripreme za gradnju su počele još 1815. godine, a postepeno su kupovane cigle, kreč i drugi materijal. Lokacija nove crkve je obeležena 31. maja 1823. godine u prisustvu bataljonskog komadanta, pukovnika Timotija Živkovića. Samu gradnju crkvenu nadzirala su dvojica “polira” bataljonskih. Za tu bogomolju se konstantuje 1893. godine, da do tada još “nije tronosana” tj. osvećena. Za vreme građanskog rata 1848-1849. godine stradala je ta pravoslavna crkva u mestu. Kada se jula 1850. godine pravio izveštaj na papir su stavljeni odštetni zahtevi. Gospođinska opština je tražila 20.399 f. 40 novčića odštete za crkvu. Ali je poverenstvo nudilo mnogo manje: 810 f. (kao kod svih mesta) za crkvene utvari, i 7236 f. za opravku i unutrašnji nameštaj crkve, što je ukupno iznosilo 8046 f. a to je Ratno ministarstvo u Beču odobrilo.
Gospođinački komadant, kapetan Marko Rajčetić je u dogovoru sa ostalim graničarskim kompanijskim oficirima, uredio 1857. godine da 68 jutara od opštinskog pašnjaka, bude odvojeno i dato mesnoj crkvi za izdržavanje.
U Gospođincima je 29. jula 1872. godine tamošnja Politička opština, poklonila Crkvenoj opštini za sva vremena 254 austrijska lanca zemlje. Kada se katastarski premeravalo ispalo je da tu ima u stvari 264 lanca, zemlje namenjene za izdržavanje crkve i škole. Bila je to zasluga tadašnjih zvaničnika – crkvenog predsednika i političke opštine beležnika pop Pante plemenitog Popovića, i tadašnjeg opštinskog kneza Novaka Lokića.
U drugoj polovini 19. veka broj stanovnika u Gospođincima je rastao. To je srpsko veliko selo, dok je ostalih naroda vrlo malo. Tako je 1880. godine u mestu sledeće stanje: Srba ima 2234, Mađara 40, Nemaca 152, Rumuna 1, Rutena 71, a “ostalih” 91. Ukupan broj stanovnika je tada 2589 žitelja. Deceniju potom, broj duša je povećan na 2948, najviše je porastao broj Nemaca, a “ostalih” više nema. Bilo je 1890. godine popisano 2596 Srba, 56 Mađara, 242 Nemca, 6 Rumuna, 39 Rutena, 4 Hrvata.
Prema pravoslavnoj parohijskoj statistici u mestu na kraju 1891. godine ima: 2571 pravoslavac, 254 pravoslavna doma, jedana sveštenik, 254 učenika u tri osnovne škole. Samo jedna škola je srpska veroispovedna – jedina u Žabaljskom protoprezviratu, a ostale su komunalne.
Ratni vihor 1914. i 1941. godine nije zaobišao ni Gospođince, ni Gospođinčane. Iz tog vremena i danas se čuva u srpskoj pravoslavnoj crkvi barjak sa 98 pločica — imena dobrovoljaca iz I svetskog rata. Borba protiv fašističkog terora odnela je 71. žrtvu ovog malog bačkog sela.
Autor: Medija Portal
