Beograd i Budimpešta imaju sve bolje odnose, prenosi Dojče vele pisanje švajcarskog lista “Noje ciriher cajtung”.
List navodi da ti odnosi počivaju na sličnom sistemu vladavine, a da je rat u Ukrajini i bliskost Moskvi od Viktora Orbana i Aleksandra Vučića načinio prave saveznike.
“To prijateljstvo ne počiva na tradicionalno dobrim odnosima, naprotiv”, piše list, podsećajući na rasplet Prvog svetskog rata kad je Vojvodina pripala Srbiji, te na mađarske fašističke masakre nad Srbima i Jevrejima tokom Drugog svetskog rata.
Kako prenosi Dojče vele u tekstu “Orban Vučičev učitelj” danas većina vojvođanskim Mađara ima dvojno državljanstvo i njihova udruženja dobijaju velike subvencije iz Budimpešte, što, kako se dodaje, ne smeta Beogradu, jer s tim dolazi i Orbanova poruka vojvođanskim Mađarima da podrže Vučićevu Srpsku naprednu stranku”, a u septembru je Vučić dao orden za zasluge svom prijatelju Orbanu.
Švajcarski list je ukazao da je, kad je Kosovo sredinom decembra simbolično podnelo zahtev za kandidaturu u EU, reagovala Mađarska, a nije reagovala ni jedna od pet članica koje nisu priznale Kosovo. Mađarska je navela da bi žurenje sa Kosovom moglo da ometa kompromisno rešenje između Prištine i Beograda i da će Budimpešta, ako treba uložiti veto.
Autor teksta ističe i mnogo blagonakloniji stav Mađarske prema srpskim evropskim ambicijama, dodajući da bi premijer Orban “najradije smesta video Srbiju kao članicu EU”, u čemu ga, kako navodi, podržava i evropski komesar za proširenje Oliver Varheji, koji “upadljivo velikodušno ocenjuje srpske reformske napore”.
List navodi da se iza nikad boljih odnosa dve zemlje krije i slična pozicija koju imaju prema Moskvi.
“One pokušavaju da spasu što je više moguće od profitabilnog odnosa sa Moskvom, ali tako da ne poremete sasvim odnose sa EU. Taj hod po žici je bitno teži za Mađarsku kao članicu EU, nego za Srbiju kao kandidata sa neizvesnim šansama da se pridruži Uniji”, piše autor teksta.
Dodaje se da Orbana i Vučića čini pravim političkim prijateljima i sistem vladanja koji dele.
“Orban ga naziva iliberalnom demokratijom, politikolozi govore o kompetitivnom autoritarizmu. U tome je Orban učitelj Vučiću. A ovaj je sa izvesnim uspehom počeo da kopira mađarski sistem”, prenosi Dojče vele ocenu švajcarskog lista.
Dodaje se da su demokratski deficiti u bivšim socijalističkim zemljama dugo posmatrani kao “dečja bolest”, koja se može prevazići uz pomoć EU i reformi. “No primer Mađarske pokazuje da ti deficiti mogu biti i željeni: da su upravo oni sistem.”
U Mađarskoj i Srbiji se redovno organizuju izbori, ali državni aparat se stara o tome da trka bude maltene unapred odlučena, ukazuje švajcarski list. List navodi da javna uprava direktno radi u korist vladajuće partije i deo je njene klijentele, da pravosuđe kao kolektiv u velikoj meri ne postoji, a da izvršna vlast dodelom frekvencija i sufinansiranjem meša medijski sistem sve dok većina medija ne počne da prenosi samo stav vlasti, što je, po oceni lista, Vučić takođe naučio od Orbana.
“Orbanov Fides i Vučićeva SNS su i ideološki srodnici. Tvrde da su njihove nacije ugrožene zapadnim svetonazorima koji rodnim ideologijama i homoseksualnim brakovima podrivaju tradicionalnu porodicu. Uz to, više u Mađarskoj nego u Srbiji, dolazi jako odbijanje imigracije”, navodi dalje autor teksta.
Kako piše, viđenje u obe zemlje da su “žrtve istorije”, te da su “moralno nadmoćni u odnosu na dekadentni Zapad”, povezuje ih sa Putinovim načinom razmišljanja.
List ukazuje da Mađarska i Srbija osuđuju zvanično rusku agresiju, ali nisu pristalice sankcija, koje Mađarska kao članica Unije mora da sprovodi, ali uz brojne izuzetke.
“Za tu alijansu postoje i čvrsti argumenti. Obe zemlje su jako zavisne od ruskih energenata. Tesno sarađuju kako bi podigle sigurnost snabdevanja. Time je obim trgovine, prema mađarskim izvorima, prošle godine povećan za 75 odsto”, piše švajcarski list.
Podseća se da Mađarska dobija ruski gas preko Srbije i takozvanog Turskog toka, a da se planira produženje naftovoda Družba iz Mađarske do Srbije. Istovremeno, “Vučić ne želi da igra isključivo na rusku kartu”, pa se nada diverzifikaciji izvora energije.
List zaključuje da je tandem Mađarske i Srbije jedinstven u Evropi po proruskoj spoljnoj politici i iliberalnom modelu vladavine.
“Da li će tako ostati ili će se naći imitator drugde na Balkanu i u istočnoj i srednjoj Evropi, to zavisi od toga koliko će uspešno EU zbiti redove prema Moskvi. Odlučujuću ulogu će igrati trajanje i ishod rata u Ukrajini”, zaključuje Noje cirher cajtung.
